Możliwość udzielania pełnomocnictw członkom zarządu spółek z ograniczoną odpowiedzialnością jest przedmiotem licznych wypowiedzi doktryny i orzecznictwa. Ma też niezwykle ważny wymiar praktyczny szczególnie w sytuacji, gdy w spółce obowiązuje zasada reprezentacji łącznej.
Czy zatem możliwe jest udzielenie pełnomocnictwa członkowi zarządu?
W pierwszej kolejności należy zauważyć, że ani przepisy Kodeksu cywilnego, ani przepisu Kodeksu spółek handlowych nie zakazują udzielania pełnomocnictw członkom zarządu. Tak więc dopuszczalność ustanowienia członka zarządu pełnomocnikiem spółki nie została w żaden sposób ustawowo wyłączona. Niemniej jednak, w doktrynie taka praktyka budzi wątpliwości, w szczególności w przypadku, gdy do reprezentowania spółki konieczne jest współdziałanie dwóch członków zarządu (reprezentacja łączna). Podnosi się wówczas, że udzielenie pełnomocnictwa jednemu z członków zarządu może prowadzić do obejścia prawa w zakresie obowiązującej w spółce reprezentacji łącznej.
Udzielenie pełnomocnictwa członkowi zarządu – co na to sądy?
Sądy wydają się podchodzić do tego tematu w sposób bardziej praktyczny i w większości wypadków dopuszczają możliwość udzielenia takiego pełnomocnictwa członkowi zarządu. W tym kontekście zwracają często uwagę na przypadki, w których potrzeba dokonania konkretnej czynności prawnej występuje w okresie, w którym działanie obydwu członków zarządu uprawnionych do łącznego reprezentowania spółki jest niemożliwe lub znacznie utrudnione. Tytułem przykładu można wskazać tu chorobę jednego z członków zarządu, wyjazd służbowy, urlop, etc.
Co więcej, w orzecznictwie podnosi się także, że skoro zarząd dwuosobowy może udzielić pełnomocnictwa osobie trzeciej, to tym bardziej dopuszczalne powinno być udzielenie go jednemu z członków zarządu (zob. Uchwała SN z 24.04.2014 r., III CZP 17/14). Taki członek zarządu jest przecież osobą bardziej zaufaną i znającą doskonale sprawy spółki.
Dlatego też, należy uznać, że członkowie zarządu uprawnieni do reprezentacji łącznej spółki mogą udzielić pełnomocnictwa jednemu z nich. Niemniej jednak, w takich sytuacjach należy zwrócić szczególną uwagę na zakres i rodzaj takiego pełnomocnictwa.
Jakiego pełnomocnictwa udzielić członkowi zarządu?
Wyróżnia się trzy rodzaje pełnomocnictw: ogólne, rodzajowe (obejmujące umocowanie do czynności określonego rodzaju) oraz szczególne (obejmujące umocowanie do konkretnej czynności prawnej). Odnosząc powyższe do możliwości udzielenia pełnomocnictwa członkowi zarządu, w orzecznictwie dopuszcza się udzielenie jedynie dwóch ostatnich, przy czym najmniej wątpliwości budzi pełnomocnictwo szczególne (zob. uchwała SN z 23.08.2006 r., III CZP 68/06, uchwała SN z 24.04.2014 r., III CZP 17/14).
Kiedy wyłącza się możliwość udzielenia pełnomocnictwa ogólnego?
Wyłącza się natomiast możliwość udzielenia pełnomocnictwa ogólnego. Z reguły ma ono bardzo szeroki zakres i upoważnia pełnomocnika do podejmowania praktycznie wszystkich czynności koniecznych do prowadzenia spraw oraz reprezentacji spółki. Dlatego też uznaje się, że może ono zmierzać do obejścia prawa w zakresie reprezentacji łącznej spółki. Zgodnie bowiem z brzmieniem art. 201 § 1 k.s.h. to zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę. Z kolei sposób reprezentacji spółki przez zarząd określa art. 205 § 1 k.s.h. albo umowa spółki. W konsekwencji, pełnomocnictwo obejmujące szerokie uprawnienie do prowadzenia spraw spółki oraz jej reprezentowania w sytuacji, gdy w spółce obowiązuje zasada reprezentacji łącznej, może zostać uznane za nieważne (zob. postanowienie SO w Gliwicach z 27.02.2018 r., VIII Pz 34/17).
O czym powinien pamiętać członek zarządu, któremu udzielono pełnomocnictwa?
- Działanie tylko jako pełnomocnik spółki
Przede wszystkim o tym, że działa jako pełnomocnik spółki na podstawie i w ramach udzielonego mu pełnomocnictwa, a nie jako członek zarządu. Ma to istotne znaczenie przy definiowaniu jego funkcji w kontekście osoby uprawnionej do reprezentowania spółki.
- Konieczność poinformowania kontrahenta
W sytuacji bowiem, gdy członkowi zarządu zostało udzielone pełnomocnictwo, powinien on o tym fakcie nie tylko poinformować swojego kontrahenta, ale także dopilnować, aby znalazło to odzwierciedlenie w opisie jego umocowania. Innymi słowy, członek zarządu, któremu udzielono pełnomocnictwa, powinien okazać dokument pełnomocnictwa i określić, że działa jako pełnomocnik spółki.
Uwaga! Ryzyko nieprawidłowej reprezentacji
W konsekwencji na podpisywanym przez niego dokumencie/umowie nie może znajdować się odniesienie do funkcji członka zarządu (np. nie powinno być jego imiennej pieczątki jako członka zarządu). W przeciwnym wypadku, może okazać się, że spółka będzie nieprawidłowo reprezentowana (np. będzie brakować podpisu drugiego członka zarządu), a umowa będzie nieważna. Tak więc wyraźne rozdzielenie roli pełnomocnika i członka zarządu będzie mieć w praktyce bardzo doniosłe znaczenie. Członkowie zarządu winni zatem zwracać szczególną uwagę na to, w jakim charakterze, w danej sytuacji, działają.
Dzień dobry!
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }